Choć, jako rodzice, chcemy zapewnić dzieciom maksimum opieki i troski, nie powinniśmy zapominać o tym, że dzieci potrzebują też nauczyć się samodzielności. Wiek przedszkolny to idealny moment, aby zacząć dawać dziecku wskazówki, jak samodzielnie podejmować decyzje i odpowiadać za najbliższe otoczenie. Rezultaty mogą bowiem istotnie wpłynąć na jego przyszłość i zachowania w dorosłym życiu. Jak zatem prawidłowo stymulować rozwój dziecka w tym obszarze? Proponujemy w codzienne czynności wpleść elementy planu daltońskiego.
Warto mieć plan. Rola rodzica w codzienności malucha
My dorośli zawsze mamy swój plan i obowiązki, z których powinniśmy się wywiązywać. Uczyliśmy się tego przez lata z większymi lub mniejszymi sukcesami. Rozpoczęcie wprowadzania planu dnia już od najmłodszych lat to dziś niezwykle ważny element w rozwoju dziecka i zupełnie nowe spojrzenie na jego edukację. Jasno wyznacz granice, kiedy jest czas na zabawę, posiłki, wspólne wyjście na zakupy, czy pilnowanie, aby w kąciku z zabawkami panował porządek. Idealny scenariusz to taki, kiedy edukacja domowa współgra z przedszkolną. W przedszkolach, które wprowadzają do edukacji elementy planu daltońskiego, staramy się już od pierwszych dni pobytu uczyć dzieci samodzielności i wykonywania powierzonych im obowiązków. Uświadamiamy im upływ czasu, uczymy odpowiedzialności za siebie i innych. Budujemy relacje z rówieśnikami.
Ile to “wkrótce”? Czyli usystematyzowanie dnia i przestrzeni
Zarówno w edukacji domowej, jak i przedszkolnej warto uczyć dzieci rozumienia upływającego czasu. Oczywiście nie możemy wymagać, żeby trzylatek płynnie wskazywał na zegarku wszystkie godziny, ale możemy sprawić, że nauczy się obserwować zmieniające się pory dnia i będzie je rozróżniał. Warto usystematyzować również przestrzeń, w której dziecko przebywa na co dzień. Możemy robić to za pomocą wyznaczonych stref i kącików np. w pokoju dziecka. Pamiętajmy również, aby dziecko czuło się odpowiedzialne za taki kącik, np. pilnując w nim porządku. Z podobnymi działaniami spotka się w przedszkolu, w którym wprowadza się elementy planu daltońskiego.
Plan daltoński przynosi długoterminowe efekty
Dzieci, które wychowywane są w oparciu o wykorzystanie elementów planu daltońskiego wykazują większą inicjatywę, samodzielność, obowiązkowość. Dziecko, które już od najmłodszych lat starało się wykonywać powierzone mu zadania, łatwiej radzi sobie w szkole np. w podejściu do szkolnych obowiązków, odrabianiu lekcji, zaplanowaniu swojego czasu na naukę i zabawę. Pierwszoklasista bez problemu umie wykonać wiele zadań samodzielnie, ma swoje zdanie i nie boi się konfrontacji z rówieśnikami. Rodzice dzieci, których edukacja w przeszłości opierała się o elementy planu daltońskiego, przyznają, że są one bardziej samodzielne. Dziecko potrafi skupić swoją uwagę na nauce, jest wrażliwe na otaczający go świat oraz bodźce, bardziej kreatywne, systematyzuje swoją pracę. Uwzględnia innych w swoim otoczeniu, wyrażając empatyczną postawę i oferując pomoc.
Elementy planu daltońskiego w praktyce
1. Tablica do planowania
Stwórz razem z dzieckiem tablicę, która obrazować będzie plan tygodnia, np. wykorzystując materiały, które znajdziecie w domu (tablica korkowa, kolorowe kartki, naklejki). Na tablicy zaznacz najważniejsze informacje: dni tygodnia – każdemu z nich przyporządkuj odpowiedni kolor. Planując czas w ciągu dnia, stosujcie piktogramy, które będą informować o wykonywanej w danym momencie czynności.
2. Domowy zegar
Chcecie wspólnie nauczyć się oceniania upływającego czasu? Stwórzcie kolorowy zegar – wykorzystując np. starą płytę winylową i mechanizm zegarka. Na płycie naklejcie trójkąty w różnych kolorach, które będą określały upływający czas np. 10, 15, 20 minut. Jeśli wskazówki przekroczą dany kolor, oznacza to dla dziecka upływ konkretnego czasu, który przeznaczył na zabawę, posiłek lub odpoczynek.
